با سلام و آرزوي قبولي طاعات و عبادات شما و سپاس از ارتباط تان با مرکز ملی پاسخگویی به سوالات دینی
روايات ثواب گريه بر امام حسين فراونند. اما در هيچ روايتي نيامده كه اگر كسي بر امام حسين گريه كند بدون شرط و قيد و قطعا بهشتي است تا با آيات و احاديث ذكر شده منافات داشته باشد، بلكه گريه بر امام حسين كه يك كار بسيار ارزشمند است، مانند ديگر اعمال صالح زماني قبول در گاه خدا مي باشد كه از فرد با تقوا سر بزند و گريه كننده را به بندگي و همرنگي با امام حسين سوق دهد. قيد تقوا و احسان و خلوص در آيات و روايات فراوان ذكر شده از جمله خداوند به عنوان يك قاعده كلي مي فرمايد:
إِنَّما يَتَقَبَّلُ اللَّهُ مِنَ الْمُتَّقينَ(1)
خدا، تنها از پرهيزگاران مى‏پذيرد.
اين آيه تنها ملاك براي پذيرش اعمال را تقوا مي شمارد.
روايات مطلق به اين آيات و روايات كه قيد در آنها ذكر شده، حمل مي گردد مثلا در روايت آمده:
مَنْ ذَكَرَهُ فَبَكَى فَلَهُ الْجَنَّةُ(2)
هر كس امام حسين را ياد كند و بر او بگريد، بهشت براي اوست.
معلوم است كه اين روايت مطلق با اطلاقش مورد نظر نيست و آن قيد همه گير اينجا را هم فرا مي گيرد.
اين روايات همه براي اين است كه ما در مجالس حسيني حاضر شويم تا شايد حسيني گرديم و عشق به امام حسين كه عشق به حق و خداست در ما شعله ور گردد و رذايل وجود ما را نابود كند و بسوزاند و طلاي ناب وجودمان را خالص گرداند و گر نه صرف گريه بر امام حسين بدون معرفت و محبت و تأثيرگذاري فايده اي ندارد. همان كساني كه امام حسين را كشتند، بر ايشان گريه هم كردند.
گريه بر امام حسين دري است كه اگر از آن وارد شدي، وارد شونده را به سوي بندگي خدا سوق مي دهد. اين مقدمه ارزشمند است. اما براي كسي كه از اين پله براي بالارفتن استفاده كند نه كسي كه به خود اين پله بچسبد و آن را مقصد بداند.
گريه كننده بر امام حسين كه گريه اش از صفا و عشق است، به همرنگي با امام اقدام مي كند و از گناهان گذشته توبه كرده و به جبران حقوقي كه از بندگان ضايع كرده اقدام مي كند و واجباتي كه از او فوت شده را قضا مي كند و در آينده عزم بر خودداري از گناه مي نمايد و خداوند هم او را نصرت مي كند و توبه اش را مي پذيرد و حقوق خودش را كه نتوانسته قضا كند، مي بخشد و حقوق بندگانش كه نتوانسته ادا كند، جبران مي نمايد تا بندگانش از او راضي شوند و لغزش هايي كه در آينده از او سر بزند، مي بخشد زيرا انسان در معرض لغزش است.
كسي كه عاشق امام حسين شده و بر مظلوميت او مي گريد، نسبت به نماز بي اعتنا نيست و نسبت به نمازهايي كه قبل از آن از وي فوت شده، احساس وظيفه مي كند. عشق به امام حسين و گريه بر امام حسين اولين قدم به سوي توبه از زشتي ها و همرنگي با خوبي هاست و همان توبه اي است كه اگر به كمال برسد، نه تنها گناهان را مي پوشاند بلكه كيميايي مي شود كه گناهان را به خوبي تبديل مي كند:
إِلاَّ مَنْ تابَ وَ آمَنَ وَ عَمِلَ عَمَلاً صالِحاً فَأُوْلئِكَ يُبَدِّلُ اللَّهُ سَيِّئاتِهِمْ حَسَناتٍ وَ كانَ اللَّهُ غَفُوراً رَحيماً (3)
مگر آن كسان كه توبه كنند و ايمان آورند و كارهاى شايسته كنند. خدا گناهانشان را به نيكيها بدل مى‏كند و خدا آمرزنده و مهربان است.
كسي كه عاشق امام حسين شد و حسيني گرديد، در دنيا، برزخ و آخرت مورد نظر خداست و رحمت خاص خدا در همه اين مراحل او را در بر مي گيرد.
چنين فردي در دنيا به مانند بانوي كربلا جز جمال و زيبايي نمي بيند و برزخ و قيامت او هم در جوار شهيدان كربلا در ناز و نعمت است.
3. در روايت دارد كه حضرت آدم انوار پنج تن را در ساق عرش ديد و از خدا در باره آنها سؤال كرد و از سب حزني كه هنگام ديدن نور پنجمين آنان بر او غالب مي شود؟ و خداوند بعد از معرفي آنها جريان كربلا و مصايب امام حسين را براي او گفت و آدم(ع) اولين كسي بود كه بر امام حسين و مصيبت هايش اشك ريخت. (4)
و در روايت دارد كه ملائك وقتي رفتار ظالمان با امام را ديدند به پيشگاه خدا ضجه بردند كه آيا اجازه مي دهي با حسين اين گونه رفتار كنند؟ و خداوند وجود نوراني حضرت قائم را به آنان نماياند و فرمود به وسيله او از اينان انتقام مي گيرم. (5)
اما روايتي كه حاكي از لطمه حور بر خود باشد، نيافتيم. در باره جواز لطمه زدن هم اختلاف است كه بايد از بخش فقه سؤال شود.
4. در روايات دارد كه هر كس با محبوبش محشور مي شود. انس گويد مردي از باديه نشينان به محضر رسول خدا رسيد و پرسيد:
قيامت چه وقت است؟
حضرت از او پرسيد: براي قيامت چه توشه اي آماده كرده اي؟
گفت: نماز و روزه و عمل قابل توجهي آماده نكرده ام جز اين كه خدا و رسولش را دوست دارم.
حضرت فرمود: فرد با محبوبش محشور مي شود. (6)
بنا بر اين اگر كسي عاشقانه براي امام حسين(ع) اشك بريزد اين اشك او را همرنگ امام ساخته و همراه او محشور مي گرداند.
5. طبيعي است كه هر كس به عمل صالحي از جمله حضور در مجلس روضه و اشك ريختن بر امام حسين موفق شود، اين توفيق فقط از جانب خداست كه فقط خدا وليّ توفيق است و هيچ كس جز به توفيق او بر خيري قادر نيست.
امام علي در دعاي صباح مي فرمايد:
إلهي إن لم تبتدئني الرحمة منك بحسن التوفيق ، فمن السالك بي إليك في واضح الطريق
(7)
پس هر عمل صالحي از فرد صادر شود به توفيق خداست و عمل كننده مورد عنايت خدا واقع شده است ولي اينها نبايد ما را مغرور كند و خيال كنيم به ذات خود شايستگي اين محبوبيت را داشته ايم و خدا با ما به گونه اي ديگر معامله خواهد كرد و ...، بلكه بايد بر اين توفيق شكرگزار بوده و ادامه آن را از خدا بخواهيم.
گر چه توفيق هاي خدا ابتدايي است ولي طرف مقابل هم بايد زمينه پذيرش داشته باشد. توفيق خدا به مانند باران است كه بر همه جا مي بارد ولي زمين خوب از اين باران گل و زيبايي بار مي آورد و شوره زار از اين باران خس و خار.
6. رواياتي به اين صراحت سراغ نداريم و شايد گويندگان اين مطالب با توجه به مضامين وعده داده شده در روايات، اين مطالب را مطرح كند.
صرف شركت در مجلس امام حسين به معناي مورد تاييد بودن و مورد عنايت بودن نيست زيرا چه بسا افرادي با اغراض شيطاني در اين مجالس شركت مي كنند. متاسفانه گويندگان اين مطالب با سادگي در صدد خدمت به مرام اباعبدالله هستند و فكر مي كنند با نقل اين مطالب كه بيشتر مستند به "صدرالواعظين" و خواب هاي غير معتمد و ... است، ثواب مي كنند.
پي نوشت ها:
1. مائده(5) آيه27.
2. ابن قولويه، كامل الزيارات، قمف انتشارات اسلامي، 1417ق، ص211.
3. فرقان(25) آيه70.
4. مجلسي، بحارالانوار، بيروت، الوفا، 1404ق، ج44، ص245.
5. كليني، كافي، تهران، اسلاميه، 1363ش، ج1، ص465.
6. شيخ صدوق، علل الشرائع، نجف، مكتبه الحيدريه، 1385ق، ج 1، ص 139 - 140.
7. مجلسي، همان، ج84، ص340.
موفق باشید.